گوزن‌ها امواج فرابنفش را مي‌بينند

 

بررسي‌هاي انجام شده روي گروهي از گوزن‌ها نشان داده است چشم‌هاي اين گروه از موجودات علاوه بر نور مرئي نسبت به امواج فرابنفش نيز از خود واكنش نشان مي‌دهد. در حقيقت برخلاف ديگر موجوداتي كه در گروه پستانداران قرار مي‌گيرند، قرنيه چشم گوزن‌ها اين ويژگي را دارد كه به امواج فرابنفش اجازه مي‌دهد وارد چشم شده و از سلول‌هايي كه در مسير نور قرار مي‌گيرد عبور كند. در شبكيه چشم گوزن‌ها مانند برخي حيوانات سلول‌هاي ميله‌اي و مخروطي براي جذب امواج فرابنفش وجود ندارد، بلكه سلول‌هاي معمولي و عادي شبكيه نسبت به محرك‌هايي هرچند ضعيف نيز از خود واكنش نشان مي‌دهد. اگرچه بسياري از پرندگان توانايي تشخيص امواج فرابنفش را دارند، اما اين ويژگي در ميان پستانداران نادر است و در اين ميان جوندگاني مانند موش‌ها و خفاش‌ها استثنا هستند. گوزن‌هايي كه ساكن مناطق شمالي كره زمين هستند براي زندگي در دشت‌هاي بي‌درخت پوشيده از گلسنگ‌هاي قطبي سازگاري دارند. اين موجودات داراي بيني اختصاصي هستند و شكل استخوان بيني آنها مارپيچي و به گونه‌اي است كه مي‌تواند هواي سردي را كه وارد مجراي تنفسي مي‌شود گرم كند.همچنين يكي از ويژگي‌هاي جالب توجه اين موجودات اين است كه در فصول سرد سال لايه‌اي اسفنجي‌شكل روي سم‌ها ايجاد مي‌شود كه گوزن‌ها مي‌توانند به كمك آن روي گل و لاي به آساني راه بروند. با شروع فصل سرما لايه‌اي سخت و مستحكم جايگزين بافت اسفنجي شده و به اين ترتيب گوزن‌ها مي‌توانند حتي روي برف و يخ نيز به آساني راه بروند. بنابراين چندان عجيب نيست كه توانايي‌هاي ديداري اين موجودات نيز در مقايسه با ديگر موجودات اختصاصي باشد.اما فكر مي‌كنيد آيا اساسا لازم است موجودات، توانايي تشخيص امواج فرابنفش را داشته باشند؟ گوزن‌ها ساكن دشت‌هاي بي‌درخت هستند و سكونتگاه آنها مناطقي است كه از گلسنگ، برگ، چمن و جگن كه گونه‌اي از چمن بومي زمين‌هاي مرطوب است، پوشيده شده است.گلسنگ كه منبع اصلي تامين غذاي اين موجودات در فصل زمستان است امواج فرابنفش را جذب خود مي‌كند. به همين سبب در ميان انبوهي از برف كه در فصل زمستان سطح زمين را مي‌پوشاند، گوزن‌ها مي‌توانند گلسنگ‌ها را به رنگ سياه ديده و تشخيص دهند. بازتابش امواج فرابنفش از سطح گلسنگ‌ها موجب مي‌شود حتي علي‌رغم اين ‌كه اين گياه در زير برف مخفي شده باشد، گوزن‌ها بتوانند براحتي آنها را بيابند. اين توانايي به اين گروه از موجودات اين امكان را مي‌دهد تا بتوانند منبع غذاي زمستاني‌شان را شناسايي كرده و از گرسنگي در امان بمانند.




تاريخ : جمعه 5 خرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |